Kuru Temizleme

Kuru temizleme, düşünülenin tersine, yanlış ifadeler içeren bir terimdir.
Çünkü, kuru temizleme işlemi kuru olarak yapılmamaktadır. Kuru temizleme sırasında giysiler, olabildiğince ıslanmaktadır. Fakat, bilinen yıkama anlayışının dışında, yıkama çözücüsü su bazlı değildir. Yani, yapılan işleme kuru temizleme adının verilmiş olması, gerçekte su kullanılmamasından kaynaklanmaktadır.

Kuru temizleme 5 aşamadan oluşur; giysiyi alma, inceleme, leke çıkarma, yıkama, kurutma. Bu 5 aşamanın hepsi, kuru temizleme yapılan her parça için gereklidir.
Kuru temizleme nedir sorusunun cevabı, kullanılan çözücülerin giysileri temizlemesini içerir. Eskiden, kuru temizlemede petrol bazlı çözücüler kullanılırdı. Fakat, bu maddeler yanıcı özelliğinden dolayı büyük tehlike taşıyordu. Dahası, çözücü giysi üzerinde bir koku bırakabiliyordu.
Günümüzde, bu tarz sorunların önüne geçebilmek için Amerika’daki ve diğer sanayileşmiş uluslardaki kuru temizlemeciler, perkloretilen (perc) adlı çözücüyü kullanmaktadırlar.

Kuru temizleme, kazayla dökmenin mutlu bir sonucu olarak günümüze kadar ulaşmıştır. 19. yüzyıl ortalarında Jean Baptiste Jolly, Paris’te kendi halinde bir boyacılık şirketine sahipti. 1855 yılında bir gece, yardımcısı gaz yağı lambasını masa örtüsünün üzerine kazayla devirdi. Ertesi sabah Jolly masa örtüsünün temiz olduğunu fark etti ve hemen bu konuyu paraya çevirmeye karar verdi. Şirketinin bir parçası olarak Jolly, kuru temizleme adını verdiği hizmeti sunmaya başladı. Bu adı vermesinin sebebi temizlediği giysilerin ıslanmaması değil, su kullanmamasıydı.

Eski temizlemeciler, kuru temizleme sırasında yanıcı maddeler kullandıkları için bu iş, oldukça tehlikeli olabiliyordu. Örneğin, Jolly kuru temizlemede benzin ile gaz yağını birlikte kullanıyordu. Daha sonraları, trikloretilen ve karbon tetraklorid gibi çözücülerin hoş olmayan etkileri ortaya çıkmıştır. 1950’li yıllardan beri perc olarak bilinen perkloretilen, dünyada en çok kullanılan kuru temizleme maddesidir.

Kuru temizleme sürecinde giysilerin gördükleri muamele, evdeki çamaşır makinelerinde gördükleriyle hemen hemen aynıdır. Delikli, geniş, çelik bir sepet, çözücünün içeriye nüfuz etmesini ve santrifüj etkisiyle tekstil ürünlerinin her yanına ulaşmasını sağlar. Çözücü, genellikle de perc, kuru temizleme makinaları içinde filtreden geçirilerek tekrar kullanılabilir duruma getirilir. Böylelikle, süreç hem kuru temizlemeci hem de müşteri için daha ekonomik olur.

Nasıl çamaşırları yıkamadan önce lekeleri belirler ve gerekirse ön müdahalede bulunursak, aynı şey kuru temizleme için de geçerlidir. Ön leke çıkarma müdahaleleri, lekelerin kumaşta yayılmasını önleyerek çözücünün daha etkili olmasını sağlar. Ayrıca lekeler, çoğu uygulamda işlem başlamadan önce müdahale edilerek ortadan kaldırılır.
Bu işlem tamamlandıktan sonra, giysiler kuru temizleme makinası kullanılarak temizlenmeye başlar.

Kuru temizleme nasıl yapılır konusunun anlaşılabilmesi için kuru temizleme aşamasının açıklanması gerekir.
Kuru temizleme aşamasında, giysiler çözücünün yer aldığı büyük bir silindirin içinde dönen özel bölmeye konulur. Çözücü, içteki bölmenin üçte biri dolana kadar ilave edildikten sonra, giysi alt üst edilir. Standart kimyasallar kullanıldığında bu işlem, yaklaşık 15 dakika sürer. Eğer hidrokarbon çözücüler veya diğer kimyasallar kullanılırsa aynı işlem, en az 25 dakika sürer.

Kuru temizleme aşamasının ardından yeni çözeltinin eklendiği durulama aşaması gelir. Bu, kirin giysi tarafından yeniden emilmesini önlemek için yapılır. Bunun ardından, kullanılan çözeltinin arındırıldığı kurutma aşaması gelir. Kurutma aşamasında, giysiler 63°C’de (145°F) ısıtılan hava akımının içine yerleştirilir. Hava, giysilerdeki çözücü kalıntılarını buharlaştırır ve kimyasal kokuyu yok etmek için hafif bir esans eklenir.

Kuru temizlemede, iyi bir temizleci işlem bittikten sonra ürünün nasıl temizlendiğini ve leke olup olmadığını mutlaka kontrol eder. Hatta giysilerdeki kopan düğmeleri ve iplikleri bile tamir etmelidir.
Ardından giysiler ambalajlanarak askıya asılır ve sahibinin gelip almasını bekler.

Kuru temizleme, narin ve günlük yıkamada iyi temizlenmeyen kumaşlar için gereklidir. Bunlar muhtemelen su ve sabuna reaksiyon gösteren kumaşlardır. Bazı durumlarda kumaşı hem elde yıkamak hem de kuru temizleme yapmak mümkün olabilir. Elde yıkama kuru temizleme kadar etkili olmamakla birlikte, daha ekonomiktir.
Pamuk gömlekler gibi bazı giysiler için kuru temizleme şart değildir. Fakat pek çok insan, bu gömlekleri presletmek ve profesyonel ütü hizmeti almak için kuru temizlemeye götürür.

Ayrıca kuru temizleme, kumaş dokularını hiç su kullanmadan ve yıpratmadan temizler.
Kuru temizleme işleminden maksimum fayda sağlayabilmek için giysilerdeki lekeleri, yırtıkları, gevşemiş düğmeleri ve iplikleri önceden kontrol edin. Bunları kuru temizleme firmasına, giysiyi teslim etmeden önce bildirmeniz önemlidir. Kuru temizleme esnasında gevşemiş iplikler, kumaşı sökebilir veya düğmeler kaybolabilir.

Kuru temizleme; özel ekipmanlarla tekstil ürünlerini temizleyen, yıpranmış ürünü güvenle bertaraf eden ve kuru temizleme firmaları tarafından sunulan bir hizmettir. Bu hizmetten yararlanmanın bir ücreti vardır ve kuru temizleme fiyatları, firmalar arasında değişiklik gösterir.

Kuru temizleme fiyatları arasında oluşabilen farklar, verilen hizmetin kalitesiyle doğrudan orantılıdır. Kısa temizleme programı tercih edilerek veya leke çıkarıcı kullanılmayarak yapılan kuru temizleme işleminin ücreti, kalitesi gibi düşük olacaktır. Bu yüzden, piyasada isim yapmış ve güvenilirliği kanıtlanmış kuru temizleme firmalarını tercih etmeniz, giysilerinizden ilk günkü formlarına yakın olarak faydalanmanızı sağlayacaktır.

Modern kuru temizleme işletmeleri çalışma yönteminde giysiler öncelikle etiketlenir, sonra leke olup kalmadığı kontrol edilir. Ardından giysiler, büyük çamaşır makinesine benzeyen kuru temizleme makinalarına yerleştirilir.
Giysiler, en az 8 dakika boyunca 200 galon (757.08 litre) perc alabilen kuru temizleme makinasında döndürülür.

Kuru temizleme makinalarının çoğu ısıtıcı elemente sahiptir, bu yüzden aslında hem yıkayıcı hem de kurutucu bir aradadır. Perc arındırıldıktan sonra, giysiler ılık havayla ısıtılarak kurutulur. Makinalar, kuru temizleme programı süresi sonunda durur, daha sonra makinadan çıkartılan giysiler ütü bölümüne götürülür.

Son dönemde perc yerine karbondioksitten yapılan solventler de kullanılmaya başlanmıştır. Karbondioksit, ancak prese maruz kaldığında sıvı halde bulunabileceğinden dolayı kuru temizleme makinası, karbondioksitin düzgün işlev gösterebilmesi için basınçlı bir ortam sağlayabilmelidir. Realstar kuru temizleme makinaları düzgün işlev için basınçlı bir hazne ile sağlam bir basınç kapağına sahiptir.

Kuru temizleme makinaları fiyatları, makina markasına, modellerine ve teknik özelliklere göre değişmektedir. Makina almaya karar vermeden önce, ihtiyacınız olan özellikleri belirlemeniz kuru temizleme makinaları için yüksek ücretler ödemenizin önüne geçecektir.

Türkiye’de kuru temizleme sektörü, özellikle son 15 yıldır açılan zincir işletmeler sayesinde hızlı bir gelişim göstermektedir. Bu hızlı gelişim; kuru temizleme bayilik konusuna da yansımış, bunun sonucunda da Dry Center, kuru temizleme sektöründe franchise sistemiyle bayilik vermeye başlayan ilk firma olmuştur.

Yüksek standartlarda hizmet veren kuru temizleme firmalarının açılması; kuru temizleme hizmetindeki kalite standartlarının artmasını, bekleme sürelerinin kısalmasını ve fiyatların daha uygun bir hale gelmesini beraberinde getirerek kuru temizleme hizmetinin daha yaygın kitleler tarafından kullanılmasını sağlamıştır. Ayrıca profesyonel kuru temizleme firmaları, halı yıkama ile çamaşırhane sektörlerinin gelişmesine de öncü olmuşlardır.

Kuru temizlemeler, temizlik sektöründe ev temizliği, ofis temizliği ve işyeri temizliğine yönelik hizmetler sunarlar.

Ev temizliği şirketleri, evlerde daha çok yüzey temizliğine odaklanırken kuru temizleme hizmeti ile masa ve koltuk örtüsü, perde, çarşaf, yorgan gibi tekstil ürünlerinin temizliğini de üstlenebilirler. Temizlik şirketleri, bunun için kendileri yatırım yapmak yerine kuru temizleme firmalarıyla iş birliği yapmayı tercih ederler.

Ofis temizlik şirketleri, ofislerdeki koltuk, sandalye ve minder kılıfları, stor perdeler, personel giysileri ve üniformaları için kuru temizleme hizmeti alırlar. Kurumsal iş birliği kapsamında kuru temizlemeler, temizlik firmalarına özel indirimler sunabilmektedir.

İşyeri temizliği şirketleri, hizmet verdikleri müşteri yelpazesinden dolayı birçok konuda kuru temizleme hizmetinden faydalanırlar.

• Oteller: Yıkamaya uygun olmayan hassas tekstil ürünlerini, müşteri ve personel kıyafetlerini temizletmek amacıyla kuru temizlemecilerle çalışılır.
• Restoran ve Kafeler: Koltuk ve minder klıfları, masa örtüleri, peçeteler ve personel üniformaları, kuru temizleme yaptırılabilir.
• Hastaneler: Daha çok çamaşırhane hizmetlerine ihtiyaç duyulsa da doktor önlükleri ve müşteri kıyafetleri için kuru temizleme hizmeti alınır.
• Kuaför ve Güzellik Salonları: Önlükler, havlular ve personel formaları kuru temizleme yapılabilir.
• Spor Salonları: Kuru temizlemecilerin havlu ve bornozları temizlemede uzmanlıkları vardır.
• Spa, Hamam ve Masaj Salonları: Havlu, bornoz, peştemal gibi ürünlerin temizlenmesi ve lekelerinin çıkarılması sağlanır.

Kuru temizlemelerin bütün temizlik sektörü için diğer önemli bir katkısı leke çıkarmadır. Leke çıkarmada en etkili meslek sahibi olarak kuru temizlemeciler gösterilir.

Kumaş içeren ürünlerinizin kuru temizleme yapılıp yapılamayacağından emin olmak için bakım etiketlerine göz atmanız gerekir. Bakım etiketlerinde yer alan talimatlar sayesinde yıkama sembolleri, kuru temizleme sembolleri,
ütü sembolleri ile diğer işaretler hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Eğer yapılacak işlemden şüpheniz varsa, kuru temizlemecinize danışın. Kuru temizlemeci, kumaşı inceleyip en iyi temizleme yöntemini size önerecektir.